Na osnovu člana 42. stav 8. Zakona o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS”, br. 36/09, 88/10, 91/10-ispravka, 14/16, 95/18-dr. zakon i 71/21) Ministarstvo zaštite životne sredine obaveštava javnost o postupku pokretanja zaštite prirodnog područja I kategorije, kao Specijalni rezervat prirode „Uvac”.

Prvi akt o zaštiti Specijalnog rezervata prirode Uvac, donet je 1995. godine sa površinom od 2.717,00 hektara, 2006. godine, Vlada RS donosi Uredbu o zaštiti Specijalnog rezervata prirode Uvac, kojom je obuhvaćen sliv reke Uvac i već zaštićeno područje, uzvodno od profila brane vodoakumulacije „Radoinja”, ukupne površine 7.543 ha, sa utvrđenim režimom zaštite II stepena na celokupnoj teritoriji.

Nakon revizije ovog područja, 2023.godine doneta je nova Uredba o proglašenju Specijalnog rezervata prirode „Uvacˮ, objavljena u Službenom glasniku RS broj 27/23 kojom je povećana površina pod zaštitom i iznosi 11.746,19 ha i uspostavljeni su režimi zaštite I, II i III stepena.

Upravljač zaštićenog područja SRP Uvac, dostavio je inicijativu za izmenu i korekciju granica, i ukazao na potrebu da se precizno definiše upotreba plovila, odnosno da se izvrši kategorizacija plovila. U skladu sa tim Zavod za zaštitu prirode Srbije, pokrenuo je postupak novog vrednovanja zaštićenog područja i definisanja granica SRP Uvac i dana 23.januara 2023. godine, dostavio Studiju zaštite Specijalni rezervat prirode „Uvac”, Ministastvu zaštite životne sredine, kao nadležnom organu.

Specijalni rezervat prirode „Uvac”, nalazi se u jugozapadnoj Srbiji, planinskoj oblasti Dinarske visije u okviru Starovlaško-raške grupe planina ili oblasti koja se sa Pešterskom visoravni često naziva i „krovom Srbije”. Uvac je desna pritoka Lima u okviru Drinskog sliva i svoju dolinu useca po generalno severozapadnom pravcu od Sjeničke kotline ka dolini Lima. U okviru doline Uvca formirane su tri veštačke akumulacije – Radoinjsko, Zlatarsko i Uvačko (Sjeničko) jezero.

Prirodne i predeone vrednosti zaštićenog područja rezultat su kompleksnog uticaja fizičko-geografskih činilaca, klimatskih prilika, ali i tektonskih i geomorfoloških osobenosti. Navedeni činioci, uz prisustvo jedne od najređih vrsta lešinara kod nas beloglavog supa (Gyps fulvus) ovom su području dali posebnost koja ga izdvaja od susednih krajeva Srbije.

Vode Uvca predstavljaju temeljnu vrednost i okosnicu zaštićenog područja. Svojom ogromnom erozivnom snagom izgradile su izuzetnu kanjonsku dolinu u moćnim karbonatnim stenama. Iz tog razloga tok Uvca je pregrađen branama koje su formirale tri akumulaciona jezera Uvačko (Sjeničko), Zlatarsko i Radoinjsko.

Nova Varoš obuhvata katastarke opštine Radoinja, Negbina, Vraneša, Burađa, Amzići, Ojkovica, Trudovo, Tikva, Vilovi, Debelja, Gornje Trudovo, Štitkovo, Božetići, Komarani, Akmačići, Radijevići, Bukovik i Miševići. Sjenica obuhvata katastarske opštine Ursule, Gornje Lopiže, Donje Lopiže, Donje Goračiće Družniće, Krstac, Čedovo i Kladnica.

Ukupna površina zaštićenog područja iznosi 11.845 ha, sa izdvojenim režimima zaštite I, II i III stepena, u skladu sa prirodnim i stvorenim vrednostima, antropogenim uticajima, potrebnim merama za sprovođenje zaštite i očuvanja, kao i mogućnostima korišćenja i razvoja.

Prema podacima Republičkog geodetskog zavoda 5.563 ha (46,96%) površine zaštićenog područja nalazi se u državnom, 4.598 ha (38,82%) u privatnom, 1.678 ha (14,17%) u javnom i 6 ha (0,05%) u mešovitom vlasništvu.

Prema Pravilniku o kriterijumima vrednovanja i postupku kategorizacije zaštićenih područja („Službeni glasnik RS”, broj 97/15) za Specijalni rezervat prirode „Uvacˮ, utvrđena je I kategorija – zaštićeno područje međunarodnog, nacionalnog, odnosno izuzetnog značaja.

Područje obuhvaćeno granicama Specijalnog rezervata prirode „Uvac” nalazi se na listi „Važnih staništa ptica u Evropi” (Important Bird Areas in Europe, BirdLife 2000) pod nazivom „Uvac-Mileševka” (YU 21 SE), a u okviru Emerald mreže nosi klasifikacioni kod RS0000025.

Danom postavljanja obaveštenja i izvoda iz Studije zaštite na internet stranici Ministarstva ispunjeni su uslovi za pokretanje postupka zaštite ovog prirodnog područja, shodno članu 42. stav 9. Zakona o zaštiti prirode prirode.