Na osnovu člana 42. stav 9. Zakona o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS”, br. 36/09, 88/10, 91/10-ispravka, 14/16, 95/18-dr. zakon i 71/21) Ministarstvo zaštite životne sredine obaveštava javnost o pokretanju novog postupka zaštite Predela izuzetnih odlika „Vršačke planine”, zaštićenog područja II (druge) kategorije.

Predeo izuzetnih odlika „Vršačke planine” nalazi se na jugozapadu AP Vojvodine, u Južnobanatskom okrugu, i obuhvata teritoriju osam katastarskih opština: Sočica, Jablanka, Mesić, Vršac, Veliko Središte, Malo Središte, Gudurica i Markovac. Ovo područje se odlikuje specifičnim geografskim položajem, orografskim i geološkim karakteristikama, kao i raznovrsnim biljnim i životinjskim svetom, zbog čega ima višestruki značaj – naučni, zaštitni, sportsko-rekreativni, turistički, privredni i drugi. Obuhvata dve prostorne celine: Vršačke planine i Mali vršački rit, čije su karakteristike rezultat prirodnih procesa i ljudskih aktivnosti.

Pokrajinski sekretarijat za urbanizam i zaštitu životne sredine je u skladu sa članom 41. Zakona o zaštiti prirode sproveo postupak zaštite i 22. decembra 2022. godine doneta je Pokrajinska skupštinska odluka o zaštiti Predela izuzetnih odlika „Vršačke planine” („Službeni list AP Vojvodine”, broj 54/22). Prema Pravilniku o kriterijumima vrednovanja i postupku kategorizacije zaštićenih područja („Službeni glasnik RS”, br. 97/15), PIO „Vršačke planine” je svrstan u II kategoriju – zaštićeno područje od pokrajinskog/regionalnog, odnosno velikog značaja. Na prostoru PIO „Vršačke planine” uspostavljeni su režimi zaštite I, II i III stepena.

Na osnovu inicijative Republičkog hidrometeorološkog zavoda za premeštanje meteorološkog radara „Samoš” na Gudurički vrh, u okviru zaštićenog područja, uz izgradnju pristupne saobraćajnice i prateće infrastrukture, pokrenut je postupak izmene akta o proglašenju PIO „Vršačke planine”. U tom cilju, Pokrajinski sekretarijat za urbanizam i zaštitu životne sredine uputio je zahtev Pokrajinskom zavodu za zaštitu prirode za izradu izmene Studije zaštite. Zavod je 12. juna 2025. godine dostavio revidiranu stručnu osnovu, koja se u odnosu na verziju iz 2018. godine razlikuje isključivo u grafičkom prikazu lokaliteta pod režimom zaštite prvog stepena – Gudurički vrh i bilansu površina pod režimima zaštite I, II i III stepena. Ukupna površina režima zaštite I stepena umanjena je za 8 ha, jer je deo lokaliteta Gudurički vrh prebačen u režim zaštite II stepena, radi obezbeđenja prostora za postavljanje radara „Samoš”.

Ukupna površina PIO „Vršačke planine” utvrđena revizijom zaštite iznosi 5.328,86 ha. Od toga, režim zaštite I stepena se prostire na 167,60 ha (3,0%), režim zaštite II stepena na 3.342,43 ha (62,9%), dok režim zaštite III stepena zauzima 1.818,84 ha (34,1%).

Danom postavljanja obaveštenja i izvoda iz Studije zaštite na internet stranici Ministarstva ispunjeni su uslovi za pokretanje novog postupka zaštite ovog prirodnog područja, shodno članu 42. stav 7. Zakona o zaštiti prirode.